In een oorlog is het belangrijk dat het leger bewust omgaat met de middelen die voorhanden zijn. Wanneer er levens op het spel staan wil je geen onnodige energie verspillen. Het principe hierachter noemen we “het principe van het besparen van krachten.” Deze wordt in de Field Manual van het Amerikaanse leger als volgt beschreven: “Deel het minimale essentiële gevechtsvermogen toe aan secundaire inspanningenⁱ.” Simpel gezegd moet je dus de meeste energie steken in zaken die ertoe doen.

Voor mij persoonlijk is dit een van de grootste uitdagingen, in onze moderne tijd is er zoveel afleiding. We hebben via het internet 24 uur per dag toegang tot vermaak om ons bezig te houden. We hoeven ons in principe nooit te vervelen. Maar onze tijd is gelimiteerd. We kunnen elk moment maar één keer besteden. Ook energie is een schaars goed. Ik kan snel moe worden van alle dingen die in een dag op mij afkomen, zoals de taken van alledag, de constante toegang tot het nieuws via internet, de kinderen die aandacht willen en vele andere dingen.

Wanneer we effectief willen zijn in geestelijke oorlog is het heel belangrijk om na te denken hoe we onze tijd en energie willen besteden. Maak ik bewust tijd voor God? Bidden, Bijbellezen en -proclameren, vasten, en bidden in tongen zijn diverse tools die we kunnen inzetten. Maar al deze dingen vragen tijd en energie. We zullen discipline moeten ontwikkelen als we iets willen bereiken.

Wat gaat er mis?

Sun Zu schrijft: “Zij die bedreven zijn in het bewegen van de vijand gebruiken een formatie waar de vijand op moet antwoorden. Ze bieden een aas dat de vijand moet nemen, er voor zorgend dat de vijand beweegt terwijl zij in een hinderlaag wachten.”

Dit is iets dat de duivel constant tegen de Kerk gebruikt, door Christenen tegen elkaar op te zetten houdt hij ons in beweging. De vijand bespaart hiermee zijn eigen energie en laat ons tegelijkertijd energie opofferen voor ruzies over bijzaken. Zolang wij onderling verdeeld blijven kunnen we geen voortgang boeken. Een sterke gemeenschap is belangrijk voor een goede overwinning.

Afgelopen zondag ging de preek hier in de kerk over de grote opdracht (Matt. 28:19-20). De spreker vertelde hoe we allemaal het Evangelie moeten verkondigen en discipelen moeten maken en dat we dit gelukkig niet alleen hoeven te doen, we hebben namelijk de Heilige Geest (Hand. 1:8). Ik wil niet ontkennen wat deze spreker zei, maar volgens mij mist hij nog een heel belangrijk deel van de puzzel. De grote opdracht is niet gegeven aan individuen. Het woord dat Jezus gebruikt is μαθητεύσατε (Matheetèvsatè) en het betekent niet: “jij moet discipelen maken” maar “jullie moeten discipelen maken!” Het is niet alleen dankzij de Heilige Geest dat we het niet alleen hoeven te doen, maar juist ook omdat we het met elkaar moeten doen. Ieder vanuit zijn of haar eigen gaven en talenten.

Individualisme is een van de grootste misleidingen van onze tijd. En we moeten ervoor waken dat we dit niet ook in ons “evangelie” inbakken. Een voorbeeld is bijvoorbeeld de manier waarop veel charismatische bedieningen geloof voor genezing benaderen. Zo schrijft Tom de Wal: “[genezen worden op basis van het geloof van degene die bidt] is voornamelijk om de ongelovigen te bereiken met het Evangelie. Ongelovigen kunnen geen geloof hebben, daarom heten ze ongelovigenⁱⁱ.” Even later schrijft hij het volgende: “geloof is individueel en uiteindelijk ben alleen jij verantwoordelijk voor jouw leven met God (…) God zal niet het geloof van een ander accepteren als blijvende vervanging voor jouw geloof.ⁱⁱⁱ” Belangrijk is het dat dit gaat over de context van genezing. Het punt van zijn boek is dat een gelovige kan staan voor zijn eigen genezing en hij of zij niet afhankelijk is van andere bedieningen. Hierin staan Tom de Wal en ik geheel op één lijn. Het probleem is dat de claim die hij hier maakt voorbij gaat aan de Bijbelse data. In de Bijbel lezen we namelijk niets over dat een gelovige alleen kan genezen op basis van zijn eigen geloof. We lezen zelfs het tegenovergestelde:

14 Is iemand onder u ziek? Laat hij dan de ouderlingen van de gemeente bij zich roepen en laten die voor hem bidden en hem met olie zalven in de Naam van de Heere. 15 En het gelovig gebed zal de zieke behouden en de Heere zal hem weer oprichten. En als hij zonden gedaan heeft, zal hem dat vergeven worden
(Jak. 5:14-15, nadruk toegevoegd).

Jakobus schrijft zijn brief aan gelovigen, en als er iemand onder deze gelovigen ziek wordt is de opdracht van de apostel om de ouderlingen van de gemeente te roepen om vóór hem te geloven.

Dit is geen poging om Tom de Wal af te vallen, sterker nog. Als je genezing nodig hebt wil ik zijn boek ook van harte aanbevelen. Wat ik wel wil illustreren is hoe makkelijk we in de westerse kerk het Evangelie individualiseren. Waar de verantwoordelijkheid voor genezing in de vroege kerk gedragen werd door de gemeenschap en voornamelijk de leiders van de kerk leggen we deze nu al snel neer bij individuele gelovigen.

Genezing is een daad van oorlog. Het is een aanval die wij als gelovigen uitvoeren op het rijk van de vijand. Bekijk nogmaals het citaat van Sun Zu aan het begin van dit hoofdstuk:

“Zij die bedreven zijn in oorlogvoering zoeken de overwinning in kracht en eisen niet teveel van individuen. Daardoor zijn ze in staat de juiste mannen te selecteren en de kracht te benutten.“

Wanneer alle gelovigen geloof moeten hebben voor hun eigen zaken zou het leger van de Heer niet heel effectief functioneren, denk je niet? Het is volgens mij voor iedereen duidelijk dat we volgens Jezus naar elkaar moeten omzien. Wanneer een broeder in nood is helpen we. Wanneer iemand eten nodig heeft moeten we helpen. Hierin is de vergelijking die Paulus maakt over het lichaam ook treffend. Een lichaam bestaat uit verschillende onderdelen, en allemaal hebben ze hun eigen taak. Een hand en een voet zijn allebei belangrijk, maar de een doet iets anders dan de ander. “Als de voet zou zeggen: Omdat ik geen hand ben, ben ik niet van het lichaam, is hij daarom dan niet van het lichaam” (1Kor 12:15)? Elk van ons heeft gaven en talenten gekregen. Sommigen hebben een groot geloof voor genezing. Waarom zouden we niet naar die mensen toegaan voor gebed. De implicatie van Jakobus 5:14 is trouwens dat dit ‘grotere’ geloof een vereiste is om een leiderschapspositie in de kerk te hebben. Hoeveel kerkelijke leiders hebben helemaal geen geloof dat God wil genezen en voorzien? Hoe kan een gelovige dan voor gelovig gebed naar de oudsten gaan?
Ook moeten de leiders, zoals Tom de Wal schrijft, aan ons leren hoe we dit geloof zelf kunnen opbouwen zodat ook wij opgroeien tot leiders. Zo sparen we krachten: namelijk door niet iedereen voor alles te laten geloven. Geloven voor je redding? Natuurlijk. Geloof brengt je in het Koningkrijk. En in deze context is het terecht om op te merken dat we niet voor niks gelovigen heten^iv! Maar dat gaat niet over genezing, of voorspoed, of voorziening. Hierin hebben we elkaar nodig. Kan jij geloven voor mijn genezing? Kan ik geloven voor jouw voorspoed? Het gaat niet over mij, het gaat over ons.

Een “nieuw” kerkmodel

Door het individualisme gaat er veel energie in de kerk verloren. In sommige kerken willen ze dat iedereen een evangelist is, in andere kerken moet iedereen een voorbidder worden. Mijn voorstel is om de Kerk in de eerste plaats te zien als een leger, waarin we verschillende rangen vinden en mensen met verschillende specialisaties. Tegelijkertijd is iedereen in het leger een militair. Iedereen weet hoe hij zijn wapens moet gebruiken, het maakt niet uit of het om een soldaat gaat of een generaal. Wat deze wapens zijn werk ik in een later hoofdstuk verder uit. Hier volstaat het om gebed en aanbidding kort te noemen.

Als we de kerk als leger zien moet deze ook als leger aangestuurd worden. Op deze manier worden de leiders ook ontlast. Volgen Sun Zu maakt het namelijk niet uit hoe groot een leger is, zolang je alles maar in de juiste groepen indeelt. We zien hoe Mozes dit doet:

14 Toen de schoonvader van Mozes zag wat hij allemaal voor het volk deed, zei hij: Wat betekent dit wat je voor het volk doet? Waarom houd je alléén zitting, terwijl heel het volk van de morgen tot de avond tegenover je staat? 15 Toen zei Mozes tegen zijn schoonvader: Omdat het volk naar mij toe komt om God te raadplegen. 16 Wanneer zij een zaak hebben, komt men daarmee naar mij en oordeel ik tussen de een en de ander. Ik maak hun de verordeningen van God en Zijn wetten bekend.
17 Maar de schoonvader van Mozes zei tegen hem: Wat je doet, is niet goed. 18 Je zult er zeker aan bezwijken, zowel jij als dit volk dat bij je is, want dit is te zwaar voor je. Je kunt dit niet alleen doen. 19 Luister nu naar mijn stem. Ik zal je raad geven en God zal met je zijn. Jíj moet het volk bij God vertegenwoordigen en jíj moet de zaken voor God brengen. 20 Je moet hun de verordeningen en de wetten voorhouden en hun de weg bekendmaken waarop zij moeten gaan en het werk dat zij moeten doen. 21 Jij echter, jij moet daarnaast onder heel het volk omkijken naar bekwame mannen, godvrezende, betrouwbare mannen, die een afkeer hebben van winstbejag. Je moet leiders over duizend, leiders over honderd, leiders over vijftig en leiders over tien over hen aanstellen. 22 Zij moeten altijd over dit volk oordelen. Maar laat het zo zijn dat zij elke grote zaak bij jou brengen, en zelf over elke kleine zaak oordelen. Maak het zo voor jezelf lichter en laat hen die last samen met je dragen. 23 Als je dit doet en God het je gebiedt, dan zul je staande kunnen blijven en zal dit hele volk ook in vrede naar zijn woonplaats gaan. 24 Mozes luisterde naar de stem van zijn schoonvader en deed alles wat hij gezegd had.

Dit model kan voor ons een uitkomst bieden tegen het individualisme. Het geeft verantwoordelijkheden aan verschillende mensen. Je kunt zelfs een niveau lager gaan door groepjes van twee toe te voegen. In dit systeem is iedereen een pastor. Jij bent een pastor voor jouw buddy, de leider over tien is pastor over die tien mensen. Een leider over 50 of 100 heeft 5 tot 10 mensen die hij direct bestuurt. En zo verder. In deze teams van tien mensen is het belangrijk dat de verschillende gaven en talenten gezien worden en mensen op basis hiervan verantwoordelijkheden toebedeeld krijgen. Uiteindelijk is het doel van kerkelijk leiderschap om de kerkleden te dienen. De leider over een team van tien is er dus om die tien van hulp te voorzien bij vragen, terwijl hij met moeilijkere problemen terecht kan bij zijn eigen leider. Maar de expertise in het team wordt gedeeld gedragen. Wanneer er iemand in dit team is die bijvoorbeeld goed is in profeteren, laat hem dat dan onderwijzen aan de rest. Is er iemand goed is voorbede of aanbidding, laat haar de anderen dan in meenemen.

Ik begrijp dat dit geen revolutionair nieuw idee is. Het gaat mij meer om de mindsetverandering. Ik hoop dat je gaat zien hoe de kerk een organisme is dat bedoeld is om het individu te versterken binnen de groep inplaats van een groep leiders waarbij individuen aanhaken. Bij veel kerken kun je binnenkomen, een tijdje meedoen en dan na een aantal weken of maanden weer weggaan zonder dat iemand er ooit naar vraagt. Is dat hoe een lichaam werkt? Kan je voet na een paar maanden stilletjes verdwijnen zonder dat je het merkt? In bovenstaand model worden nieuwe leden gelijk deel van een klein groepje waarin we samen op zoek gaan naar wat zij kunnen bijdragen aan en/of leren van ons als gemeente.

Wat kan ik als individu doen?

Natuurlijk zijn we bij het veranderen van kerkprocessen afhankelijk van wat de huidige leiders doen. Maar dat betekent niet dat je als individu machteloos staat. We zouden bijvoorbeeld onze energie erop kunnen richten dat we paraat zijn. Door gebed, vasten en het proclameren van Bijbelteksten kunnen wij onszelf klaar maken voor de strijd. Wanneer je eenmaal een bepaalde paraatheid bereikt hebt kun je dit level met minder energie behouden en energie stoppen in actie, zoals bidden voor genezing of evangelisatie. Daarnaast is het belanglijk om te zorgen dat je taken doet waar jij gepassioneerd over voelt.

Samenvatting

In dit hoofdstuk hebben we het gehad over het besparen van krachten. We hebben gezien hoe er veel energie verloren kan gaan door individualisme. De vijand wil graag dat we ons alleen voelen en dat onze talenten niet gezien worden. daarna hebben we gekeken naar hoe een kerkelijke gemeente als organisatie krachten kan besparen door het leiderschap in te delen zoals in een leger met als positief effect dat het individualisme ook gelijk aan kracht verliest. Tot slot hebben we gekeken wat je op individueel niveau kan doen om energie te besparen.

Reflectievragen

• Wat is jouw primaire doelstelling?
• Focus je het belangrijkste gedeelte van je middelen (tijd en energie) op deze doelstelling of laat je je afleiden?
• Welke talenten kan jij inzetten?
• Zijn er ook dingen die jij doet terwijl anderen daar eigenlijk beter in zijn? Waarom doe je ze?
• Wat voor structuur bestaat er binnen jouw gemeente waardoor verantwoordelijkheid gedeeld wordt en/of individuën gezien worden en in hun kracht gezet worden?